Jonathan Safran Foer. Zjadanie zwierząt. Wyd. Krytyki Politycznej, 2019
Gdy Jonathanowi Safranowi Foerowi urodził się syn, chciał się dowiedzieć, jak powinien go karmić i czym naprawdę jest mięso. Skąd pochodzi? Jak się je produkuje? Jak traktowane są zwierzęta i czy to ważne? Jak zjadanie zwierząt wpływa na gospodarkę, społeczeństwo i środowisko? Wyniki tego śledztwa sprawiły, że stanął twarzą w twarz z rzeczywistością, której jako obywatel nie mógł zignorować, a jako pisarz nie mógł przemilczeć.
Krzysztof Łapiński, Marta Kurczewska. Świnia Malwina. Wyd. Agora. 2022
Zwierzęta z Lasu Kabackiego nie spodziewają się, że wiosna przyniesie tyle przygód. Wszystko za sprawą tajemniczej postaci, która pewnego dnia pojawia się wśród nich. Świnia Malwina wprawdzie nie umie znajdować jedzenia, ale za to potrafi robić zaskakujące rzeczy! Niestety, grozi jej wielkie niebezpieczeństwo. Zwierzaki na czele z dzikiem Dzikusem ruszają z pomocą nowej przyjaciółce. Czeka je wyprawa przez całą Warszawę – pełna niespodzianek, odkryć i wyzwań.
Ta przepiękna opowieść przypomina, że każda żywa istota – człowiek czy zwierzę – zasługuje na bezpieczne i wolne życie. To książka ucząca szacunku oraz empatii, ale także terapeutycznie oswajająca poczucie bycia innym. Jej łagodna forma sprawia, że będzie idealna zarówno dla młodszych, jak i starszych czytelników.
Wspaniała, pięknie ilustrowana książeczka dla dzieci uwrażliwiająca na los zwierząt hodowlanych w perspektywie wiary chrześcijańskiej. Do wykorzystania na lekcjach religii lub do czytania z dziećmi w edukacji domowej.
POBIERZ PDF: Czy-Pan-Bog-kocha-tez-zwierz-hodowlane-INT
Zanim zjecie kromkę z pachnącą szynką...
Świnie domowe charakteryzują się silnym instynktem stadnym i nawiązują miedzy sobą rozmaite relacje. Każde stado zajmuje określone terytorium, a jego przewodnikiem jest najstarsza, najbardziej doświadczona locha. W matriarchalnym stadzie panuje ścisła hierarchia, a jego członkowie lubią się lub nie lubią, czasem nawiązują trwające całe życie przyjaźnie. Więcej Info
Katechezy edukacyjne Caritas Laudato si'
Na stronach Programu Caritas Laudato si' znajdują się ekologiczne katechezy do pobrania i stosowania w edukacji religijnej dzieci. Katechezy te odnoszą się także do zwierząt. Zawracają uwagę na wymieranie gatunków, etyczne i ekologiczne skutki jedzenia mięsa oraz nadmiernej konsumpcji.
Do pobrania Tutaj: https://laudatosi.caritas.pl/aktualnosci/eko-katechezy-do-pobrania/
Obejrzałem film "Dominion"
Marsz Wyzwolenia Zwierząt Warszawa 3 września 2022
Dość!!
Dość! Katastrofa ekologiczna na Odrze, miliony ginących w męczarniach stworzeń, cała ta tzw. narracja wokół tej ohydy i używane słownictwo poraża: tony, sztuki, worki, utylizacja, rybacy, którzy już nie będą mogli łowić wspaniałych okazów. Zwykłe polityczne oskarżenia wokół tego bestialstwa.
Gdzie w tym każda pojedyncza ryba? Każda z nich, tak jak człowiek żyła, broniła się przed śmiercią. Mała duża, młoda, stara. Każda była indywidualnym życiem, które chce żyć, jak prosto mówił Albert Schweitzer.
Ilu tysiącom ludzi musiały być, są, tak naprawdę zupełnie obojętne. Wszystkim tym, którzy na wszystkich poziomach zarządzają spustami trucizn. Tych, którzy ładują do rzek swoje ścieki, bo tak jest taniej. Tym milionom, którzy patrzą na zwierzęce życie, jak na jakąś biologiczną masę bez czucia.
Kto z was myśli o rybach? O ich życiu, o ich potrzebach, o ich bólu, o ich duszeniu się. Kto z was myśli o tym? Masa, tony, okazy, czyszczenie, odbudowywanie, aby niektórzy mogli spędzać miło czas nad wodą rozrywając wnętrza delikatnych rybich pyszczków. Aby inni mogli spokojnie przechadzać się lub kapać w pięknej rzece, nieniepokojeni pływającymi martwymi ciałami.
Jedno plemię żywych stworzeń dokonało eksterminacji innego plemienia żywych stworzeń, dysponując inteligencją i bronią, które nie dają szansy obrony.
W tych dniach (19.08) na Mazurach ujawniono prawdę jednego z tzw. zwyczajnych, tradycyjnych gospodarstw, nie jakiejś ogromnej bezdusznej przemysłowej hodowli. Takiego, o jakich zwykle mówi się, że zwierzęta mają w nich lepiej, gdyż nie są jedynie numerem, sztuką, maszyną wykorzystywaną aż przestaje to być opłacalne. Te w tych dobrych gospodarstwach bywa, że wychodzą poza obory, bywa, że człowiek odniesie się do nich indywidualnie, nazwie je, i zwykle twierdzi, że je kocha.
W Kwiku w powiecie piskim skrajnie wyczerpane krowy, szkielety krów, cieląt, stały po brzuchy we własnych odchodach. Obok nich gniły te, które już odeszły. Te, które przeżyły nie były w stanie utrzymać się na nogach. Internet ostrzega: mogą o tym czytać i oglądać zdjęcia tylko dorośli. Ktoś w końcu zawiadomił Ogólnopolskie Stowarzyszenie Ochrony Zwierząt, policję, prokuraturę. Ile tygodni, miesięcy, nikt nikogo nie zawiadomił? Jak te krowy musiały być traktowane całe swoje życie? Jakim prawem ktoś deptał ich godność Bożych stworzeń?
To oczywiście szczególnie drastyczny przypadek, być może jakaś wyjątkowa aberracja, może choroba. Ale, gdzie sąsiedzi? Gdzie znajomi, rodzina, letnicy wypoczywający nad pięknymi jeziorami? Przede wszystkim, gdzie opieka weterynaryjna?
Powiedzcie, kiedy przestaniemy udawać nad radosnymi grillami, nad stołami uginającymi się od tanich wędlin, nad niedzielnymi rosołami i śniadaniami z twarożkiem, że nie wiemy, co się dzieje w hodowlach, w gospodarstwach obok. Kiedy przestanie być człowiekowi obojętne, jak było traktowane i co czuło to stworzenie, które je? Kiedy?!
Co jeszcze trzeba mówić, jakie zdjęcia i filmy dozwolone od lat 18 pokazywać, żebyście przestali udawać, że tego nie ma? Żeby nikt nie mówił, że trudno, taki jest świat.
Dla tych, którzy jeszcze nie wiedzą: w Internecie są dziesiątki filmów z rozmaitych hodowli, rzeźni, z nielegalnych (bo nie mogą być legalne) śledztw pokazujących prawdę. Jest to przykre doświadczenie, ale każdy dorosły człowiek powinien o tym wiedzieć. Kto nie chce wiedzieć nie może mieć czystego sumienia.
„Różne stworzenia, chciane w ich własnym bycie, odzwierciedlają, każde na swój sposób, jakiś promień nieskończonej mądrości i dobroci Boga. Z tego powodu człowiek powinien szanować dobroć każdego stworzenia, by unikać nieuporządkowanego wykorzystania rzeczy, które lekceważy Stwórcę oraz powoduje zgubne konsekwencje dla ludzi i ich środowiska.”, mówi Katechizm.
Kto tego słucha? Kto łączy traktowanie zwierząt z wiarą w Stwórcę?
Współczesne traktowanie zwierząt - przykłady
Przykłady traktowania zwierząt przez ludzi [1]:
Krowy mleczne, łagodne zwierzęta o wysoko rozwiniętych relacjach stadnych, żyjące naturalnie ok. 20 lat, w przemysłowych hodowlach zwierząt zamienione są w genetycznie zmodyfikowane maszyny do produkcji mleka. Stoją w halach, zwykle bez dziennego światła, nigdy nie wypuszczane na pastwiska, automatycznie dojone. W hodowlach żyją ok. 5 l. Cielęta, odbierane są matkom zaraz po urodzeniu i umieszczane w boksach, w których mają bardzo ograniczony ruch, aby ich mięso było delikatne i bladoróżowe. W tym celu są też odpowiednio niedokarmiane. Młodziutkie zwierzęta, które potrzebują długo bliskości matki, ruchu, zabawy, uczenia się naturalnych zachowań, czekają w izolacji, w dużej części dnia w ciemnościach, na ubój. Usuwanie zawiązków rogów u cielaków jest bolesne. Krowy, którym odbiera się tak wcześnie cielaki przezywają depresję, wycofują się. Po kilku latach rodzenia idą na rzeź.
Świnie, zwierzęta o porównywalnej z psami, a nawet z 2-letnimi dziećmi, inteligencji, zamknięte w boksach, w dużym zagęszczeniu, w których trudno jest się im poruszać, cierpią absolutną deprywację najbardziej wrodzonych potrzeb: rycia, ruchu. Maciory unieruchamiane są całkowicie w kojcach porodowych. Młodym obcina się ogony, uszy i niektóre zęby, żeby się nawzajem nie raniły, kastruje bez znieczulenia. Naturalnie żyjąc ok. 10 lat, w hodowlach żyją 2.5 r.
Miliardy zmodyfikowanych genetycznie kurczaków żyją stłoczone bez dziennego światła, każdy na powierzchni kartki A4. Zmodyfikowane tak, że wiecznie łakną pożywienia, szybko i nieproporcjonalnie rosną, w wyniku tego z trudem stoją, nie mogą ani przemieścić się ani wykonywać naturalnych dla nich ruchów, np. grzebania w ziemi. Aby nie dziobały się wzajemnie, co robią z ogromnego stresu, obcina się im bez znieczulenia unerwione dzioby. Ubój brojlerów to zautomatyzowane taśmy tortury.
Kury nioski, w naturze chodzące po ziemi, trawie, cały czas w niej grzebiące i myjące się, są przez całe życie trzymane są w ciasnych, ciemnych drucianych klatkach, gdzie nie mogą rozprostować skrzydeł. Stłoczone w nienaturalnych warunkach wyskubują sobie pióra, ranią, bywają agresywne. Część z nich umiera, co jest wkalkulowanym kosztem. 1-dniowe kurczaki płci męskiej traktowane jako odpad są mielone żywe.
Zwierzęta transportowane są na duże odległości, także międzykontynentalnie. Transporty żywych zwierząt to ciężarówki, wagony przerażenia i bólu. Stłoczone zwierzęta ranią się zadeptują, ulegają urazom. W okresach upałów i na długich dystansach cierpią pragnienie. (np. transporty owieczek, czy koni na południe Europy). Cierpią: skrępowane taśmami raki, homary, karpie przetrzymywane w małych ilościach wody, ośmiornice w ciasnych pojemnikach. Niestety nie ma podobnego nowszego zbiorczego opracowania, ale przeprowadzona w od września 1999 r. do stycznia 2000 r. r. kontrola NIK wykazała, że 70 % (!) zbadanych punktów skupu, 48 % baz zbiorczych zwierząt, 100 % drogowych przejść granicznych oraz 40 % firm przewozowych - nie zapewniało zwierzętom niezbędnych warunków sanitarnych i opieki weterynaryjnej, właściwego żywienia oraz zabezpieczenia przed powstawaniem w czasie transportu urazów i okaleczeń. ( NIK. Departament Środowiska. Informacja o wynikach kontroli. Ochrona zwierząt DOŚ-41011-99 P/99/040/2000/020)
Przepiórki, kaczek i gęsi. trzymane w klatkach, w których nie są w stanie wykonywać swoich naturalnych zachowań, w tym biegać, zażywać kąpieli piaskowych i żerować. Stosowanie klatek w hodowli kaczek i gęsi jest już w Europie niezgodne z prawem. Mimo to kaczki i gęsi hodowane na foie gras są wciąż przetrzymywane w małych klatkach przez ostatnie dwa tygodnie życia i karmione w tym okresie na siłę.
Króliki: prawie wszystkie są zamknięte w przepełnionych, drucianych klatkach, w których ruch jest poważnie ograniczony. Prowadzi do osłabienia kości, a druciane podłoże często powoduje bolesne owrzodzenia nóg. Naturalne zachowania: kopanie, ukrywanie się i żerowanie są wykluczone. Stres powoduje, że gryzą klatki i siebie nawzajem.
Ryby. Hodowle i przemysłowe odławianie ryb. Ryby, ale także inne zwierzęta wodne i głowonogi wbrew powszechnej opinii odczuwają ból. ….
Hodowle zwierząt futerkowych to szczyt ludzkiej niemoralności. W naszym klimacie i w naszych czasach nie ma żadnej, oprócz próżności i chęci zysku, potrzeby hodowania zwierząt na futra. Mimo to wciąż hoduje się w ciasnych drucianych klatkach miliony lisów, norek, jenotów, królików. Każde z tych zwierząt ma określone naturalne dla jego gatunku potrzeby, np. przemieszczanie się po wielkich terytoriach, budowanie nor, pływanie, samotniczy tryb życia, itd. Zamknięte w drucianych klatkach (o powierzchni 0.18 m2) nad górami własnych odchodów, ze zniekształconymi łapami, często chorujące, żyjące całe swoje życie w ogromnym stresie, samo okaleczające się, krążące lub rozbijające się o ściany klatek, w końcu zabijane są prądem elektrycznym lub zagazowywane. Przykład: Żyjące dziko norki (udomowione zostały niedawno, ok. 80 lat temu) muszą mieć dostęp do wody. Aby do niej dotrzeć są w stanie wykonać ogromną pracę, nurkują na głębokość do 6 m, samice norek poruszają się w naturze na powierzchni o wielkości 8 – 20 ha., a samce - 800 ha, mieszkają w dziuplach drzewnych lub w norach wykopanych w ziemi na głębokość trzech metrów.
Dawniej tak nie było. Intensywny chów zwierząt zaczął gwałtownie rozwijać się po II wojnie światowej, kiedy w dużych hodowlach, zaczęto stosować antybiotyki, wprowadzono chemizację rolnictwa, pojawiły się monokultury roślin na pasze. Wraz z rosnącym zapotrzebowaniem na produkty pochodzenia zwierzęcego i ekonomizacją produkcji sytuacja czujących zwierząt w hodowlach staje się coraz bardziej przerażająca. Pomimo pewnych drobnych zmian wywalczanych przez organizacje walczące o prawa zwierząt (m.in. Compassion in World Farming, Otwarte Klatki, Viva) postępowanie człowieka wobec zwierząt w większości hodowli wciąż jest zaprzeczeniem zachowań etycznych.
Zwierzęta wykorzystywane dla rozrywki. Podobnie skrajnie niemoralne, gdyż zupełnie niepotrzebne jest wykorzystywanie zwierząt dla rozrywki. To zwierzęta w cyrkach i pseudo cyrkach, papugarniach, menażeriach, na wystawach i pokazach, zwierzęta dzikie/egzotyczne, tresowane, trzymane w urągających ich naturze warunkach, utylizowane, gdy przestają być przedmiotami ludzkiej uciechy. W przemyśle rozrywkowym od urodzenia zmuszane są do nienaturalnych zachowań i poddania się. Zanim zaczną skakać przez płonące obręcze, albo żonglować piłkami są tresowane za pomocą okaleczeń, haków, elektrycznych pałek czy pejczy. Wiele zwierząt umiera podczas brutalnego "łamania" ich natury. W niektórych krajach europejskich pokazywanie dzikich zwierząt w cyrkach jest już zabronione, w Polsce wiele miast nie wpuszcza cyrków ze zwierzętami. Wprawdzie rośnie społeczny sprzeciw wobec tego okrucieństwa, ale moda na hodowanie zwierząt egzotycznych wciąż napędza handel nimi, kłusownictwo i przemyt (przykładem transport tygrysów zatrzymanych na granicy z Białorusią w 2019 r.).
Konie. Podobno my Polacy mamy wyjątkową więź z tymi zwierzętami, którym niezwykle dużo zawdzięczają: zapewniały nam transport, orały pola, szły z nami na wojnę, ginęły za nas i dostarczały nam rozrywki. Ale deklaracje przywiązania i szacunku nic nie znaczą. Wykorzystane, niezdolne do pracy/dostarczania rozrywki są transportowane do rzeźni. Polska jest europejskim liderem w eksporcie koni na rzeź. Dobrze jeżeli blisko. W 2018 r. zabito 23 821 tych zwierząt, ok. 9000 jechało okrutnymi transportami daleko, przeważnie do Włoszech, Francji, na Węgry. (dane: GUS).
Zwierzęta dzikie, na które poluje się dla przyjemności Wprawdzie to opracowanie skupia się na zwierzętach udomowionych, ale z powodów etycznych trzeba też powiedzieć o zwierzętach na które katolicy polują się w ramach hobby, rekreacji, dla przyjemności. To rozmaite zwierzęta leśne, ale także ryby łowione przez wędkarzy. W książce „Etyczne potępienie myślistwa. pod red. Doroty Probuckiej, Wyd. UJ 2019, znajdziemy wyjaśnienia naukowców jakie egoistyczne potrzeby realizuje współczesny człowiek w Europie polując lub wędkując. To nie jest zabijanie powodowane koniecznością, czy potrzebą (w myśl KKK), ale jest to realizacja potrzeby osaczania, ścigania zabijania dla niego samego. Każdego roku w Polsce myśliwi zabijają około 1 500 000 zwierząt. Codziennie zabijają ptaki, lisy, króliki, dziki, zające, jelenie, sarny, daniele ich młode: cielęta, koźlęta, jagnięta. 32 gatunki zwierząt. Precyzyjny kalendarz zabijania można znaleźć na stronie Polskiego Związku Łowieckiego. Niestety poluje też wielu duchownych, a koła łowieckie mają swoich kapelanów. Związek Łowiecki stale zabiega o dopuszczenie dzieci do zabawy w zabijanie. Co powiedzielibyśmy, pytają autorzy opracowania, gdyby ludzie ścigali i osaczali koty lub psy, zabijali je, ranili, a potem urządzali wokół tego zbiorowe obrzędy? Co powiedzielibyśmy, gdyby wokół rzeźni leżały konające w bólu zwierzęta? Co, gdyby pracownicy rzeźni chcieli zabierać swoje dzieci do pracy? Współcześnie tylko ok. 10% społeczeństwa polskiego popiera myślistwo rekreacyjne.[2]
Świat zwierząt hodowanych w małych lub średnich rodzinnych gospodarstwach Z pewnością wielu rolników hodujących zwierzęta to ludzie dobrzy i wrażliwi, dbający o potrzeby swoich żywicieli. Oby było ich najwięcej. Ale jest to też obszar najbardziej trudno dostępny dla badań, stąd skala nadużyć jest bardzo trudna do ustalenia. O tym, jak Polacy traktują te zwierzęta możemy przeczytać m.in. w raporcie z 2016 r. przygotowanym przez Fundację Czarna Owca Pana Kota i Stowarzyszenie Ochrony Zwierząt EkoStraż. Czytamy tam mi.in.: „Wynikające z działalności człowieka cierpienie zwierząt gospodarskich rzadko bywa przedmiotem postępowań sądowych, mimo że zwierzęta te stanowią najliczniejszą grupę zwierząt utrzymywanych przez ludzi.[…] Ludzie, w tym osoby prowadzące fermy utrzymujące zwierzęta gospodarskie oraz konsumenci produktów odzwierzęcych, mają tendencję do dystansowania się od losu zwierząt gospodarskich, aby uniknąć konfliktów sumienia związanych z utrzymywaniem tych zwierząt w warunkach często niezaspakajających ich podstawowych potrzeb bytowych oraz z ich uśmiercaniem.[…] Czynom takim rzadko kiedy można będzie przypisać sadystyczny charakter, na ogół będą one wynikiem zorganizowanego działania ukierunkowanego nie na zadawanie bólu i cierpienia zwierzętom, lecz na intensyfikację wartości produkcyjnej kosztem ich potrzeb.” Sprawy o przestępstwa dotyczące zwierząt gospodarskich, w których orzekają sądy dotyczą głównie uśmiercania zwierząt bez uprawnień lub poza ubojnią. [3]
Co też wiemy, że w jednym tylko roku, jedno tylko Towarzystwo Ochrony Zwierząt w Polsce przeprowadziło w 2020 roku 35 tysięcy interwencji dotyczących niehumanitarnego traktowania zwierząt. Dane nie mówią ile interwencji dotyczyło zwierząt gospodarskich. Zaliczają się do nich też psy, które na polskiej wsi wciąż bardzo często pędzą życie na łańcuchach, czasem samotne w kojcach. Mioty psów i kotów wciąż topione są lub wyrzucane na śmietniska. Autorka tego raportu wie z osobistych obserwacji o: bykach hodowanych na mięso w zupełnych ciemnościach, o poranionych psach umierających bez pomocy ze strony człowieka, o szczeniakach wyrzucanych do potoku, o psach bez bud na krótkich łańcuchach, o krowach nigdy nie wyganianych na pastwisko, stojących całe życie w ciemnych oborach. Wszyscy wiemy o świniach wyrzucanych jak śmieci na jezdnię przez demonstrujących rolników, psach wleczonych na sznurze za samochodem, itd. itp. To nie jest pełny, ani reprezentatywny obraz, to są jedynie migawki z polskiej wsi. Ale te jakże wiele mówią te obrazy obojętności, a nawet okrucieństwa wobec zwierząt.
Zwierzęta wykorzystywane w nauce. To wielki i skomplikowany problem. Rocznie w laboratoriach ginie na świecie ok. 200 mln zwierząt. Wstrząsy elektryczne, elektrody wszczepiane do mózgu, chemikalia wstrzykiwane do oczu, rany i oparzenia skóry doprowadzające do zakażenia, wywoływanie chorób, łamanie kręgosłupów, hodowanie wirusów i komórek rakowych które następnie są wszczepiane do organizmu: to tylko niektóre z tortur, którym zwierzęta są poddawane i zabijane w laboratoriach w imię nauki i eksperymentów. Dodatkowo, trzymane w klatakach pozbawione są możliwości naturalnych zachowań, nieustannie traumatyzowane żyją w ogromnym stresie, izolowane od swoich społeczności. To piekło zwierząt. Ciekawość badawcza, chęć odkrywania zjawisk, szukanie sposobów leczenia, zapobiegania chorobom. Jak daleko wolno człowiekowi posunąć się w tych eksperymentach? Mówi się coraz częściej, że części z prowadzonych testów nie można ekstrapolować na organizm człowieka, część prowadzi do wniosków trywialnych, oczywistych. Część z tych badań jest jedynie wyrazem potrzeby nieograniczonego niczym, także miłosierdziem, rozwoju. Jest wiele badań, które są pseudonauką. Ostatni raport Komisji Europejskiej pokazuje, że w 2018 r. zostało przeprowadzonych 10.8 milionów eksperymentów na zwierzętach w EU i pomimo rosnącego sprzeciwu społeczeństw liczba ta wzrasta. Tylko 18% z tych eksperymentów, to były badania wymagane przez przepisy. Eksperymenty są też wykonywane tam, gdzie dostępne są już inne metody badawcze. 32% testów w 2018 to były m.in. testy np. drażniące oczy, skórę, rakotwórcze, sprawdzające toksyczność, drażniące nerwy, itd. 8.4% to było sprawdzanie chemii przemysłowej, 2.9 – środków ochrony roślin i biobójczych.[4] W 2019 roku w polskich laboratoriach do doświadczeń wykorzystano 143 103 zwierząt, w tym 41 813 zwierząt dostało poddanych procedurom dotkliwym, czyli tym najbardziej drastycznym. Organizacje społeczne mają znikomy udział w opiniowaniu zgód na eksperymenty.
We wrześniu 2021 zaproponowano zmianę prawa, które całkowicie utajniłoby pracę organów, wydających zgodę na doświadczenia na żywych zwierzętach. Sam fakt, że te prace trzeba aż tak utajniać budzi ogromny niepokój.[5]
Handel dzikimi zwierzętami. W ostatnich latach na świecie obserwuje się wzrost tego rodzaju przestępczości. Codziennością stały się szokujące zdjęcia: wykrwawiające się na śmierć nosorożce, zastrzelone dla ich rogu, żywe rekiny którym odżyna się płetwy, ptaki i gady przemycane przez granice i przetrzymywane w strasznych warunkach (przykład z Polski – transport tygrysów). To najbardziej dochodowa form działalności przestępczej, szacowana na od 8 do 20 mld euro rocznie.
Zwierzęta towarzyszące. Te zwierzęta są kategorią zwierząt, którym człowiek dla własnej przyjemności nadał szczególne prawa choć nie różnią się niczym w tym jak odczuwają ból i jak swoiste mają potrzeby, od zwierząt hodowlanych, czy dzikich, którym można zrobić wszystko. Nie jemy ich, znęcanie się nad nimi (np. trzymanie psów, kotów w klatkach, zabijanie ich bez szczególnego powodu jest karane). Pamiętajmy przy tym, że to dotyczy krajów naszego kręgu cywilizacyjnego. Na świecie każdego roku ponad 10 mln. psów i kotów zabijanych jest na pożywienie w krajach Azji. Większość właścicieli zwierząt towarzyszących traktuje je jak członków rodzin, dba o nie. Ale nawet zwierzęta towarzyszące bywają okrutnie traktowane przez człowieka, m.in. w pseudo hodowlach psów, ptaków. W 2019 roku Polskie Towarzystwo Opieki nad zwierzętami objęło swoimi interwencjami dotyczącymi złego traktowania zwierząt 405 081 osób i 315 instytucji, w roku 2020 to było już 530 367 osób i 250 instytucji.[6] Rośnie też liczba przestępstw, związanych z Ustawą o ochronie zwierząt art. 35 ust. 1-2, wykrywanych przez Policję. W 2000 r. było ich 818.[7]
[1] Więcej o okrutnym traktowaniu zwierząt można przeczytać, m.in. w: T. Pietrzykowski. Spór o prawa zwierząt, Katowice 2007; T. Pietrzykowski. Etyczne problemy prawa, Warszawa 2011, s. 37-51; Sz. Hołownia. Boskie zwierzęta. Znak, 2021; Dariusz Gzyra. Dziękuję za świńskie oczy. Jak krzywdzimy zwierzęta. Wyd. Krytyki Politycznej 2018; Etyczne potępienie myślistwa. red. D. Probucka. Wyd. UJ, 2019; Ilona Rabizo. W kieracie ubojni. Oficyna Wydawnicza Bractwa "Trojka" 2018., film: Mathiew Scully. Dominion.
[2] Etyczne potępienie myślistwa. pod red. Doroty Probuckiej, Wyd. UJ 2019
[3] Jak Polacy znęcają się nad zwierzętami.” Fundacja Czarna Owca Pana Kota i Stowarzyszenie Ochrony Zwierząt EkoStraż, Wrocław 2016
[4] (European Commission. Summary Report on the statistics on the use of animals for scientific purposes in the Member States of the European Union and Norway in 2018, Brussels, 14.7.2021 SWD(2021)
[5] Anna Gdula. Tajne eksperymenty na zwierzętach poza społeczną kontrolą. https://siecobywatelska.pl/tajneeksperymenty?fbclid=IwAR1q55ZaV2duSZn6u4ZZGCWmm7l-XJ0ziRfG2tujBwUD6LroyDVEdZVETSQ
[6] Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami. Sprawozdanie merytoryczne za rok 2019 i 2020 http://www.toz.pl/sprawozdania.html
[7] Statystyki policji, https://statystyka.policja.pl/st/wybrane-statystyki/wybrane-ustawy-szczegol/ustawa-o-ochronie-zwier/50889,Ustawa-o-ochronie-zwierzat.html
Katechizm Kościoła Katolickiego o zwierzętach
KKK. Część I. Wyznanie wiary. Dział II. Wyznanie wiary chrześcijańskiej. Rozdział 1. Wierzę w Boga Ojca. Art.1 par.5. Niebo i Ziemia
W tej części Katechizmu zwierzęta są obecne, jako część Stworzenia
300 […] Ponieważ jednak jest Stwórcą niezależnym i wolnym, pierwszą przyczyną wszystkiego, co istnieje, jest także obecny w najgłębszym wnętrzu swoich stworzeń.[…].
301 Po stworzeniu Bóg nie pozostawia stworzenia samemu sobie. Nie tylko daje mu byt i istnienie, ale w każdej chwili podtrzymuje je w istnieniu, pozwala mu działać i prowadzi je do jego celu. Uznanie tej pełnej zależności od Stwórcy jest źródłem mądrości i wolności, radości i ufności:
Miłujesz bowiem wszystkie stworzenia, niczym się nie brzydzisz, co uczyniłeś, bo
gdybyś miał coś w nienawiści, byłbyś tego nie uczynił. Jakżeby coś trwać mogło,
gdybyś Ty tego nie chciał? Jak by się zachowało, czego byś nie wezwał? Oszczędzasz
wszystko, bo to wszystko Twoje, Panie, miłośniku życia! (Mdr 11, 24-26).
306 Bóg jest niezależnym Władcą swego zamysłu. W jego realizacji posługuje się jednak współudziałem stworzeń. Nie jest to znakiem słabości, lecz wielkości i dobroci Boga wszechmogącego. Bóg daje więc swoim stworzeniom nie tylko istnienie, lecz także godność samodzielnego działania, bycia przyczynami i zasadami wzajemnie dla siebie oraz współdziałania w ten sposób w wypełnianiu Jego zamysłu. (KKK dział II, art 1, par 4, 306)
339. Każde stworzenie posiada swoją własną dobroć i doskonałość. O każdym z dzieł „sześciu dni" jest powiedziane: „A widział Bóg, że było dobre". „Wszystkie rzeczy bowiem z samego faktu, że są stworzone, mają własną trwałość, prawdziwość, dobroć i równocześnie własne prawa i porządek" (Sobór Watykański II, konst. Gaudium et spes, 36). Różne stworzenia, chciane w ich własnym bycie, odzwierciedlają, każde na swój sposób, jakiś promień nieskończonej mądrości i dobroci Boga. Z tego powodu człowiek powinien szanować dobroć każdego stworzenia, by unikać nieuporządkowanego wykorzystania rzeczy, które lekceważy Stwórcę oraz powoduje zgubne konsekwencje dla ludzi i ich środowiska.
340 Współzależność stworzeń jest chciana przez Boga. Słońce i księżyc, cedr i mały kwiatek, orzeł i wróbel: niezmierna rozmaitość i różnorodność stworzeń oznacza, że żadne z nich nie wystarcza sobie samemu. Istnieją one tylko we wzajemnej zależności od siebie, by uzupełniać się, służąc jedne drugim.
341 Piękno wszechświata: Porządek i harmonia świata stworzonego wynikają z różnorodności bytów oraz związków, jakie istnieją między nimi. Człowiek odkrywa je stopniowo jako prawa natury. Budzą one podziw uczonych. Piękno stworzenia jest odbiciem nieskończonego piękna Stwórcy. Powinno ono budzić szacunek i zachęcać do poddania Bogu rozumu i woli człowieka.
342 Hierarchia stworzeń jest wyrażona przez porządek „sześciu dni", który przechodzi od tego, co mniej doskonałe, do tego, co bardziej doskonałe. Bóg kocha wszystkie swoje stworzenia (Por. Ps 145, 9), troszczy się o wszystkie, nawet o wróble. Niemniej Jezus mówi: „Jesteście ważniejsi niż wiele wróbli" (Łk 12, 7), a także: „O ileż ważniejszy jest człowiek niż owca!" (Mt 12, 12).
343 Człowiek jest szczytem dzieła stworzenia. Opis natchniony wyraża tę prawdę, wyraźnie oddzielając stworzenie człowieka od stworzenia innych stworzeń (Por. Rdz 1, 26).
344 Istnieje solidarność między wszystkimi stworzeniami, wynikająca z faktu, że wszystkie one mają tego samego Stwórcę i wszystkie są skierowane ku Jego chwale:
Pochwalony bądź, Panie,
Z wszystkimi Twoimi stworzeniami,
A przede wszystkim z naszym bratem słońcem,
Które dzień daje, a Ty przez nie świecisz,
Ono jest piękne i promieniste,
A przez swój blask
Jest Twoim wyobrażeniem, o Najwyższy...
Panie, bądź pochwalony
Przez naszą siostrę wodę,
Która jest wielce pożyteczna
I pokorna, i cenna, i czysta...
Panie, bądź pochwalony
Przez naszą siostrę - matkę ziemię,
Która nas żywi i chowa,
I rodzi różne owoce, barwne kwiaty i zioła...
Czyńcie chwałę i błogosławieństwo Panu
I składajcie Mu dzięki,
I służcie Mu
Z wielką pokorą (Św. Franciszek z Asyżu, Cantico delie creature.)
KKK. Dział drugi: DZIESIĘĆ PRZYKAZAŃ. Rozdział II. „BĘDZIESZ MIŁOWAŁ SWEGO BLIŹNIEGO JAK SIEBIE SAMEGO". Artykuł 7: Siódme przykazanie
W części omawiającej przykazanie 7, w odniesieniu do „Poszanowania osób i ich dóbr” Katechizm mówi bezpośrednio o zwierzętach i daje tym czterem paragrafom tytuł „Poszanowanie integralności stworzenia”.
2415 Siódme przykazanie domaga się poszanowania integralności stworzenia. Zwierzęta, jak również rośliny i byty nieożywione, są z natury przeznaczone dla dobra wspólnego ludzkości w przeszłości, obecnie i w przyszłości (Por. Rdz 1, 28-31). Korzystanie z bogactw naturalnych, roślinnych i zwierzęcych świata nie może być oderwane od poszanowania wymagań moralnych. Panowanie nad bytami nieożywionymi i istotami żywymi, jakiego Bóg udzielił człowiekowi, nie jest absolutne; określa je troska o jakość życia bliźniego, także przyszłych pokoleń; domaga się ono religijnego szacunku dla integralności stworzenia (Por. Rdz 1, 28-31).
2416 Zwierzęta są stworzeniami Bożymi. Bóg otacza je swoją opatrznościową troską (Por. Mt 6, 26). Przez samo swoje istnienie błogosławią Go i oddają Mu chwałę (Por. Dn 3, 57-58). Także ludzie są zobowiązani do życzliwości wobec nich. Warto przypomnieć, z jaką delikatnością traktowali zwierzęta tacy święci, jak św. Franciszek z Asyżu czy św. Filip Nereusz.
2417 Bóg powierzył zwierzęta panowaniu człowieka, którego stworzył na swój obraz (Por. Rdz 2, 19-20; 9, 1-4). Jest więc uprawnione wykorzystywanie zwierząt jako pokarmu i do wytwarzania odzieży. Można je oswajać, by towarzyszyły człowiekowi w jego pracach i rozrywkach. Doświadczenia medyczne i naukowe na zwierzętach, jeśli tylko mieszczą się w rozsądnych granicach, są praktykami moralnie dopuszczalnymi, ponieważ przyczyniają się do leczenia i ratowania życia ludzkiego.
2418 Sprzeczne z godnością ludzką jest niepotrzebne zadawanie cierpień zwierzętom lub ich zabijanie. Równie niegodziwe jest wydawanie na nie pieniędzy, które mogłyby w pierwszej kolejności ulżyć ludzkiej biedzie. Można kochać zwierzęta; nie powinny one jednak być przedmiotem uczuć należnych jedynie osobom.
W podsumowaniach „Teksty w skrócie” tej części Katechizmu pojawiają się 2 punkty:
2456 Powierzone przez Stwórcę panowanie nad bogactwami naturalnymi, roślinami i zwierzętami świata nie może być oddzielone od szacunku dla wymagań moralnych, łącznie z wymaganiami wobec przyszłych pokoleń.
2457 Zwierzęta zostały powierzone człowiekowi, który jest zobowiązany do życzliwości wobec nich. Mogą one służyć słusznemu zaspokajaniu potrzeb człowieka.
Z Kompendium KKK:
506. Co nakazuje siódme przykazanie? 2407, 2450-2451
Siódme przykazanie nakazuje poszanowanie dóbr innych przez praktykowanie
sprawiedliwości i miłości, umiarkowania i solidarności. W szczególności domaga się
dotrzymywania obietnic i przestrzegania zawartych umów; naprawienia popełnionej
niesprawiedliwości i zwrotu rzeczy bezprawnie nabytej; poszanowania integralności
stworzenia przez roztropne i umiarkowane korzystanie z bogactw mineralnych, roślinnych
i zwierzęcych całego świata, ze specjalną troską wobec rodzajów zagrożonych wyginięciem.
507. Jaką postawę powinien mieć człowiek wobec zwierząt? 2416-2418, 2457
Człowiek winien traktować zwierzęta, które są stworzeniami Boga, z życzliwością, unikając
zarówno przesadnej miłości wobec nich, jak i wykorzystywania ich w sposób niegodziwy,
przede wszystkim dla doświadczeń naukowych wykonywanych poza rozsądnymi granicami
i połączonych z zadawaniem im niepotrzebnych cierpień.
Animal Kind
Strona zwierająca materiały dla dzieci szkolnych (szkoła podstawowa), które uczą szacunku i empatii wobec zwierząt
https://animalkind.org.uk/
Odpowiednie dać słowo
W ostatnich miesiącach brakuje słów na opisanie świata. Te najbardziej pasujące zostały dawno wytarte, zużyte, nadużyte. Straszna wojna, odbywająca się tym razem tak blisko powoduje, że więcej myślimy o świecie, ludzkości, cywilizacji, weryfikujemy niektóre nasze poglądy. Chcemy to nazwać. Przydałyby się adekwatne słowa.
W kontekście wojny rozżarzyło się także myślenie o zwierzętach. Dzięki mediom mamy możliwość zobaczyć ich sprawę w różnych odsłonach. Widzimy heroizm ludzi ratujących te domowe, dźwigających oprócz walizek i plecaków kontenery, pudła, pojemniki ze zwierzęcymi przyjaciółmi, ryzykujących dodatkowe problemy w podróży. Widzimy zaangażowanie wolontariuszy na granicy, dających schronienie, pomagających w drodze, wspaniałe dziewczyny na dworcu PKP w Krakowie. Podziwiamy ciężką pracę ludzi ewakuujących schroniska, ogrody zoologiczne. Ale też wielu z nas doświadcza przerażenia i bezradności wobec horroru, jaki jest udziałem zwierząt hodowanych w Ukrainie… na pokarm. Wprawdzie i tak doznawały cierpienia, miały umrzeć z ręki człowieka, ale straszność ich sytuacji się potęguje. A dzikie zwierzęta w lasach, śmiertelnie przerażone wybuchami? Naszych ulubieńców, ptaki w miastach, bronimy przed sylwestrowymi fajerwerkami. Wiemy, jak ciężko to znoszą. A tu…Więcej Info