Zwierzęta i ich ludzie. Zmierzch antropocentrycznego paradygmatu. Red. Anna Barcz, Dorota Łagodzka, Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, Warszawa 2015.

Co humanistyka może zaproponować w kwestii zwierzęcej, czego nie umożliwiają ani etologia, ani ewolucjonizm, ani nauki przyrodnicze? Co istotnego oferują badania kulturowe, czego nie wyczerpuje etyka praw zwierząt ani socjologiczne badania ludzko-zwierzęcych relacji? Co wnoszą studia nad zwierzętami, czego brakowało zarówno w dotychczasowym modelu uprawiania nauki, jak i w społecznych ruchach na rzecz zwierząt?

 


Gawryluk, Barbara. Dżok. Legenda o psiej wierności. Wydawnictwo Literatura 2007

Historia krakowskiego psa Dżoka, który zapadł w pamięci wszystkich, dzięki swojej niezwykłej psiej wierności. Historia zdarzyła się naprawdę, a dziś jest już legendą. Dżok, ma swój pomnik w Krakowie. 


Dzwonkowska, D. i in. Filozofia wobec świata zwierząt. Wyd. Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Warszawa 2015

Autorzy monografii próbują odpowiedzieć na pytania związane z ochroną zwierząt: jak wygląda ona w prawodawstwie, czy jest wystarczająca, czy ogranicza cierpienie zwierząt i wpływa na poprawę ich dobrostanu, dlaczego chronimy tylko wybrane gatunki zwierząt. Autorzy podejmują dyskusję z antropocentrycznym podejściem do ochrony przyrody. Analizują znaczenie empatii i współodczuwania w trosce o jakość życia zwierząt, a także przybliżają poglądy konkretnych myślicieli, zwłaszcza Bryana G. Nortona, Toma Regana i mało znanej w Polsce Tatiany Pawłowej. Monografia nie wyczerpuje tematu, lecz co ważne – ustosunkowuje się do istotnych wyzwań filozofii, do pytań o status zwierząt, możliwość/konieczność objęcia ich ochroną etyczną lub prawną, motywacje w podejmowaniu dyskusji nad tymi zagadnieniami,czy też nad stanem dyskusji w różnych nurtach filozofii.


Jaromi, Stanisław. Boska Ziemia. Wyd. Znak 2019

Czyńcie sobie Ziemię kochaną. Czy Biblia usprawiedliwia wycinanie lasów? Skąd się wziął mit, że ekologia to lewacka mrzonka, z którą katolikom jest nie po drodze? Po co papież mówi o zmianie klimatu? I co zrobić z argumentem, że człowiek jest koroną stworzenia i wolno mu do woli eksploatować Ziemię?  O. Stanisław Jaromi przekonuje, że chrześcijaństwo od zawsze było „zielone”. Pisze o idei kosmicznego braterstwa, grzechach ekologicznych i męczennikach Ziemi. Pokazuje też, że dylemat: albo interes człowieka, albo ochrona środowiska, jest wielkim nieporozumieniem. Świat jest naszym wspólnym domem – od nas zależy, czy będzie gościnny i przyjazny dla wszystkich.

 


Bekoff, M., Pierce J. Dzika sprawiedliwość. Copernicus Center Press, 2018

Marc Bekoff i Jessica Pierce łącząc wieloletnie doświadczenie i badania z zakresu poznania dowodzą, że zwierzęta posiadają szeroki repertuar zachowań moralnych. Nie tylko wykazują się poczuciem sprawiedliwości i wzajemności, ale też są zdolne do ufności, wybaczania i empatii.


de Waal, F. Małpy i filozofowie. Copernicus Center Press 2019 (c.2006)

Marc Bekoff i Jessica Pierce łącząc wieloletnie doświadczenie i badania z zakresu poznania dowodzą, że zwierzęta posiadają szeroki repertuar zachowań moralnych. Nie tylko wykazują się poczuciem sprawiedliwości i wzajemności, ale też są zdolne do ufności, wybaczania i empatii.


de Waal, Frans. Wiek empatii. Jak natura uczy nas życzliwości. Copernicus Center Press, 2019

Jak głęboko sięgają korzenie ludzkiej życzliwości? Czy w świecie zwierząt odnajdziemy współczucie, empatię i uczciwość? Nie wierzcie tym, którzy mówią, że musimy walczyć o przetrwanie, bo taka jest natura. Wiele zwierząt przeżywa nie poprzez eliminowanie innych i przywłaszczanie sobie wszystkich zasobów, lecz poprzez współpracę i dzielenie się. Potrzebna jest więc całkowita rewolucja w tym, jak postrzegamy naturę ludzką. Zbyt wielu ekonomistów i polityków modeluje społeczeństwo ludzkie jako wieczną walkę, jaka ich zdaniem występuje w przyrodzie, a która jest tak naprawdę czczym wymysłem. Zachowują się jak magik, który najpierw podrzuca swoje założenia ideologiczne do kapelusza natury, aby następnie wyciągnąć je triumfalnie za uszy, demonstrując nam, jak bardzo świat przyrody zgadza się z ich poglądami. To sztuczka, na którą zbyt długo dawaliśmy się złapać. Jest jasne, że w świecie występuje konkurencja, jednak ludzie nie mogą żyć, jeśli ograniczą się tylko do niej. - Frans de Waal.


de Waal, Frans. Ostatni uścisk Mamy. Emocje zwierząt i co one mówią o nas samych. Copernicus Center Press, 2019

Frans de Waal, w swojej najnowszej książce, koncentruje się na emocjach naczelnych, iluzji wolnej woli, świadomości zwierząt oraz życiu i śmierci. Stawia śmiałą, a być może nawet rewolucyjną tezę, że nie ma ludzkich emocji, których nie posiadałyby zwierzęta; emocje są uniwersalne i ponadgatunkowe.


Zwierzęta, nasi mniejsi bracia, Więź 1998, 7 (477)

Wydany w 1998 roku monograficzny numer Więzi poświęcony zwierzętom. Jeden z pierwszych przykładów zainteresowania problemem relacji człowieka z resztą zwierząt w środowisku publicystycznym związanym ze środowiskiem katolickim. W numerze znajdują się teksty między innymi Andrzeja Friszke, Adama Wajraka, Teresy Liszcz i Julii Hartwig.Więcej Info


Rogowski, Roman. Teoekologia. Oficyna Wydawnicza w Misji, 2008

Teoekologia z podtytułem Mistyka wszystkich rzeczy jest jedną z trzech książek, które tworzą - obok Mistyki gór i Mistyki Tatr - "trylogię mistyczną". Książka ma formę dialogiczną w tym znaczeniu, że autor dopuszcza w niej do głosu - poprzez liczne cytaty - bardzo różnych ludzi. Wychodzi z założenia, że - jak pisał na przełomie III i IV wieku babiloński rabin Rawa - "przytoczony w odpowiednim momencie cytat jest tym, czym chleb dla głodnego".


Scully, Mathiew. Dominion.The Power of Man, the Suffering of Animals, and the Call to Mercy. Souvenir Press Ltd. 2002

Throughout Dominion, Scully counters the hypocritical arguments that attempt to excuse animal abuse: from those who argue that the Bible's message permits mankind to use animals as it pleases, to the hunter's argument that through hunting animal populations are controlled, to the popular and "scientifically proven" notions that animals cannot feel pain, experience no emotions, and are not conscious of their own lives.