OSOBA i jej książka - spotkanie z mec. Karoliną Kuszlewicz
Napisałam OSOBA, używając samych dużych liter, jedna wydała mi się za mało. To, co robi ta wspaniała młoda kobieta dla zwierząt jest bezcenne. Bez zmiany prawa, bez upodmiotowienia zwierząt w prawodawstwie, wszystkie działania na ich rzecz są tak trudne, tak skazane na jednostkowość, wyjątkowość. Pani Kuszlewicz jest jak lodołamacz. Kruszy lód, pozostawiając za sobą strugę wolnej od skostniałych schematów przestrzeni. Ośmiela innych, ułatwia im żeglugę. Więcej Info
A. De Saint-Exupéry
Stajesz się odpowiedzialny na zawsze za to, co oswoiłeś. (Mały Książę. Przeł. A. Szwykowski, Warszawa 1970, s. 65)
Jerzy Nowosielski
Świat zwierzęcy jest pod bezpośrednią opieką aniołów. (…) Wydaje mi się, że stosunek do świata zwierząt, owa martwa plama, martwy obszar, który doświadczenie chrześcijańskie w tym miejscu pozostawia, jest główną przyczyną kryzysu chrześcijaństwa w świecie zachodnim. (…) Podejrzewam, że zwierzęta są aniołami w stanie kenotycznym, że poniżenie i cierpienie zwierząt to jest kenosis anielska i że to pozostaje w dogmatycznej jedności z kenosis Chrystusową i dziełem zbawienia świata. (…) Zwierzęta są doskonale uformowanymi stworzeniami, tylko przebywającymi w stanie katastrofy, w jakiejś kenosis, jakimś piekielnym upadku, stanie niezawinionego cierpienia, ale piękność anielska znajduje w nich swoje bezpośrednie odzwierciedlenie. (…) Na podstawie Pisma Świętego dowieść się niczego nie da, przeciwnie, Pismo Święte jest wobec tych spraw kalekie, bierze jak gdyby udział w grzechu nieświadomości ludzkiej dotyczącym cierpienia zwierząt, od pierwszych do ostatnich stronic, bo nawet Apokalipsa mówi o psach, które pozostały na zewnątrz; nawet Ewangelia, nawet same słowa Chrystusa są właściwie bezlitosne. Pismo Święte jest martwe zarówno w stosunku do zwierząt, jak i do tajemnicy Judasza (…). Trzeba tak kochać prawdę i ducha, żeby nawet wyżej stawiać ją nad literę Ewangelii. (…) Jeśli to jest herezja, to chcę być heretykiem. Już św. Paweł powiedział, że herezje też są potrzebne, więc się tak bardzo nie martwię…
W: Z. Podgórzec, Wokół ikony. Rozmowy z Jerzym Nowosielskim, Warszawa 1985 s. 56, 57, 103-104.
de Waal, Frans. Bonobo i ateista. W poszukiwaniu humanizmu wśród naczelnych (wydanie II). Copernicus Center Press, 2019
Frans de Waal, światowej sławy prymatolog, w swojej bestsellerowej książce sięga do badań nad zachowaniem zwierząt, by lepiej zrozumieć funkcję religii we współczesnym świecie. Szczególną uwagę poświęca bonobo, pokojowemu i empatycznemu gatunkowi małpy człekokształtnej, która pod względem zachowania być może najbardziej przypomina wspólnego przodka ludzi i ich najbliższych krewnych wśród naczelnych.
Konfrontując ateistę z bonobo, de Waal przygląda się dyskusji na temat biologicznych podstaw moralności i religii oraz domniemanej wojnie między nauką i religią. Odrzuca dogmatyzm neoateistów. Sięga do bogatej tradycji humanizmu, by szukać odpowiedzi na pytanie o to, czego współczesny świat może się nauczyć od religii, nawet jeśli ostatecznie miałby ją odrzucić.
de Waal, Frans. Ostatni uścisk Mamy. Emocje zwierząt i co one mówią o nas samych. Copernicus Center Press, 2019
Frans de Waal, w swojej najnowszej książce, koncentruje się na emocjach naczelnych, iluzji wolnej woli, świadomości zwierząt oraz życiu i śmierci. Stawia śmiałą, a być może nawet rewolucyjną tezę, że nie ma ludzkich emocji, których nie posiadałyby zwierzęta; emocje są uniwersalne i ponadgatunkowe.
de Waal, Frans. Wiek empatii. Jak natura uczy nas życzliwości. Copernicus Center Press, 2019
Jak głęboko sięgają korzenie ludzkiej życzliwości? Czy w świecie zwierząt odnajdziemy współczucie, empatię i uczciwość? Nie wierzcie tym, którzy mówią, że musimy walczyć o przetrwanie, bo taka jest natura. Wiele zwierząt przeżywa nie poprzez eliminowanie innych i przywłaszczanie sobie wszystkich zasobów, lecz poprzez współpracę i dzielenie się. Potrzebna jest więc całkowita rewolucja w tym, jak postrzegamy naturę ludzką. Zbyt wielu ekonomistów i polityków modeluje społeczeństwo ludzkie jako wieczną walkę, jaka ich zdaniem występuje w przyrodzie, a która jest tak naprawdę czczym wymysłem. Zachowują się jak magik, który najpierw podrzuca swoje założenia ideologiczne do kapelusza natury, aby następnie wyciągnąć je triumfalnie za uszy, demonstrując nam, jak bardzo świat przyrody zgadza się z ich poglądami. To sztuczka, na którą zbyt długo dawaliśmy się złapać. Jest jasne, że w świecie występuje konkurencja, jednak ludzie nie mogą żyć, jeśli ograniczą się tylko do niej. - Frans de Waal.
de Waal, F. Małpy i filozofowie. Copernicus Center Press 2019 (c.2006)
Marc Bekoff i Jessica Pierce łącząc wieloletnie doświadczenie i badania z zakresu poznania dowodzą, że zwierzęta posiadają szeroki repertuar zachowań moralnych. Nie tylko wykazują się poczuciem sprawiedliwości i wzajemności, ale też są zdolne do ufności, wybaczania i empatii.
Bekoff, M., Pierce J. Dzika sprawiedliwość. Copernicus Center Press, 2018
Marc Bekoff i Jessica Pierce łącząc wieloletnie doświadczenie i badania z zakresu poznania dowodzą, że zwierzęta posiadają szeroki repertuar zachowań moralnych. Nie tylko wykazują się poczuciem sprawiedliwości i wzajemności, ale też są zdolne do ufności, wybaczania i empatii.
Jaromi, Stanisław. Boska Ziemia. Wyd. Znak 2019
Czyńcie sobie Ziemię kochaną. Czy Biblia usprawiedliwia wycinanie lasów? Skąd się wziął mit, że ekologia to lewacka mrzonka, z którą katolikom jest nie po drodze? Po co papież mówi o zmianie klimatu? I co zrobić z argumentem, że człowiek jest koroną stworzenia i wolno mu do woli eksploatować Ziemię? O. Stanisław Jaromi przekonuje, że chrześcijaństwo od zawsze było „zielone”. Pisze o idei kosmicznego braterstwa, grzechach ekologicznych i męczennikach Ziemi. Pokazuje też, że dylemat: albo interes człowieka, albo ochrona środowiska, jest wielkim nieporozumieniem. Świat jest naszym wspólnym domem – od nas zależy, czy będzie gościnny i przyjazny dla wszystkich.
Dzwonkowska, D. i in. Filozofia wobec świata zwierząt. Wyd. Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Warszawa 2015
Autorzy monografii próbują odpowiedzieć na pytania związane z ochroną zwierząt: jak wygląda ona w prawodawstwie, czy jest wystarczająca, czy ogranicza cierpienie zwierząt i wpływa na poprawę ich dobrostanu, dlaczego chronimy tylko wybrane gatunki zwierząt. Autorzy podejmują dyskusję z antropocentrycznym podejściem do ochrony przyrody. Analizują znaczenie empatii i współodczuwania w trosce o jakość życia zwierząt, a także przybliżają poglądy konkretnych myślicieli, zwłaszcza Bryana G. Nortona, Toma Regana i mało znanej w Polsce Tatiany Pawłowej. Monografia nie wyczerpuje tematu, lecz co ważne – ustosunkowuje się do istotnych wyzwań filozofii, do pytań o status zwierząt, możliwość/konieczność objęcia ich ochroną etyczną lub prawną, motywacje w podejmowaniu dyskusji nad tymi zagadnieniami,czy też nad stanem dyskusji w różnych nurtach filozofii.
Tak maluje zwierzęta Bernadetta Stępień
Od 17 października 2019 r. przez miesiąc będzie można oglądać w Warszawie obrazy mojej ulubionej krakowskiej malarki Bernadetty Stępień. Mam małą kolekcję jej obrazów. W słotne jesienne dni przenoszą mnie w środek brzozowego gaju, zimowego modrzewiowego lasu, w upalny letni dzień mogę oprzeć się o bieloną ścianą wiejskiej chaty, frunąć z bocianem nad polami, leżeć na wiosennej łące lub pod drzewami w kwitnącym sadzie... Są cudowne.Więcej Info